ليکونکی: ميرويس حبيبي
”ما د پټي خزانې ټیکه نه ده اخیستې“ دا جمله مو د خپل ارواښاد پلار څخه په وار وار اوریدلې وه، هغه به تل ویل چی زه د پټي خزانې وکیل مدافع نه یم، زما مسؤلیت دا و چي دا کتاب ټولني ته وړاندي کړم. ده ویل ما ته د پټي خزانې خطي نسخه په ۱۳۲۲ شمسي کال په کوټه کي مرحوم علامه عبدالعلي خانوزي کاکړ را کړه چي چاپ یې کړم او ما د تحقیق او دقیقي مطالعې وروسته ورباندي تعلیقات، سریزه، تشریحات او لمن لیکونه اضافه کړه، او په پارسي مي هم واړوله او په ۱۳۲۳ شمسي کال (۱٩٤٤ عیسوی) کي د لمړي ځل دپاره په کابل کي د پښتو ټولنی له خوا خپره سوه.

د ډاکتر محمد صادق فطرت (ناشناس) تورونه موږ ته حقیقت نه لري (*د ناشناس او منیژه نادري تازه مرکه په درو ويډيويي برخو کي د دغې مقالې په پای کي کتلای سئ) او یوازي خوب یا افسانه ورته ویلای سوای. د ده انتقاد علمي نه دی او د ژبپوهنی او ریښه پیژندني پر اساس نه دئ ولاړ. موږ د خپل محترم پلار څخه داسي کوم الفاظ نه دي اوریدلي او کوم داسي یو وصیت چي ښاغلی فطرت یې دعوی کوي موږ ته نه دی را رسیدلی. موږ دا تورونه په ټینګوالي رد کوو. ډاکټر محمود حبیبي، استاد حبیب الله رفیع او محترم زلمي هیوادمل د پلار لیدو ته همیشه راتلل، ډاکتر صادق فطرت له هغه کسانو څخه و چي ډیر نادر به زموږ کره راتلی. د ده دا ادعا چي: ”زه او حبیبي ډیر سره نژدې وو او موږ همدم، همنوا او هم زبان وو“ بلکل حقیقت نه لري او دا د ناشناس یو بې ځایه تخیل دئ .

په یوټیوب کي یو طرفه ګډیدل او پر ارواښاد درنو پوهانو باندي بې اساسه تهمتونه لګول په هیڅ ځای کي علمي کار نه ګڼل کیږي او د پوهني ضد عمل دئ .

په ۱٩۶۸ کی ایطالوي پوهاند پروفیسور الساندرو باوساني په خپل کتاب کي چي د پاکستان او افغانستان ادبیات نومیږي پر پټه خزانه بحث کړې دئ او د پروفیسور مارګنسترنه یو لیک یې خپور کړی دئ چي په هغه لیک کي پروفیسور مارګنسترنه د پټي خزانې اصالت منلی دی. وگورې :

Le letterature del Pakistan e dell’Afghanistan, Alessandro Bausani, Sansoni-Accademia, Milano, Italia, 1968

دلته غواړو چي یو څو د هغه کتابونو نومونه راوړو چي په لره او بره پښتونخوا کي د پټي خزانې په دفاع کي تحریر سوي او خپاره سوي دي. دا موږ یو ضرورت ګڼو ولي چي د پلار د رحلت دمخه او وروسته د پټي خزانې په دفاع ځوابونه لیکل سوي دي :
۱ ـ  د پټی خزانې سریزه دریم چاپ ۱۳٥٤ ش خپرونکی د اطلاعاتو او کلتور وزارت. په دې چاپ کی ارواښاد علامه حبیبي تر هغه وخته پوري د انتقادونو مفصل ځوابونه په ۴۴ صفحو کی ویلي دي .
۲ ـ شمشاد (مجله) جلد- ۵ شمیره ۸ د ۱٩٩۶ کال . د خوشحال فرهنگي ټولني له خوا د محمد هوتک خاصه ګڼه، پیښور. په ذې گڼه کي ۲۱ د لر او بر محقیقنو خپل نظرونه په مفصل ډول لیکلي دي .
۳ ـ  پوخ کاڼی ، د محمد معصوم هوتک پټه خزانه یو واقعیت دی، ټورنټو، کاناډا ۱۹۹۶.
۴ ـ پروفیسور ولي محمد سیال کاکړ پټه خزانه د انصاف په تله کي، ادبی انځور، یوناټید پرنټرز، کوټه، ۱۹۸۷.
۵ ـ همیش خلیل تول پارسنگ، پښتو مجله، پیښور اکاډمي، د دسمبر ۱٩۷٩ گڼه .

اوس راځو نوي خبرو ته :
الف . نافع المسلمین د نور محمد غلجي کتاب چي د پټي خزانی په اول چاپ ۱٦۱ مخ کي یاد سوی دی د تعلیقاتو د لیکولو په وخت کي معلوم نه و او په ۱٩۶۸ کي پیدا سوی او په کال ۱٩۸۴ کي په کابل کي د یو سیمنار دپاره د زلمی هیوادمل په زیار افست خپور سوی دئ. اصله نسخه ئې اوس په ملي آرشیف کي خوندي ده. دا په یقین ثابتوي چي حبیبي پټه خزانه نه ده جعل کړې .

بل کتاب «اسرار الافغاني» نومیږې چي مؤلف ئې حسین صابر دی. او اصله نسخه ئې په جرمنی کي خوندي ده. دا تذکره په ۱۰۳۱ هجری کال کي تالیف سوې ده او ما میرویس حبیبي یې نوم د استاد حبیب الله رفیع څخه په ۲۰۱۷ کال په کابل کي اورېدلی و .

په دې تذکره کي له شیخ متی بابا نه نیولې تر شیخ قاسم افغان پوري د پښتنو صوفیانو او عارفانو د ۴۰۰ کالو تاریخ راغلی دی. سربیره پر دې د بي بي حلیمې، د عبدالقادر خټک سکه خور، او شیخ کټه او نورو ښځینه او نارینه عارفانو او صوفیانو نومونه هم پکښي سته .

د دې دوو اسنادو څخه واضح ښکاره ده چي نه محمد هوتک او نه عبدالحی حبیبي پټه خزانه جعل کړې ده بلکه دا د وخت یوه درنه تذکره ده .

په انسایکلوپیډیا بریټانیکا کي پټه خزانه د اشعارو یوه مجموعه یاده سوې ده چي د اشعارو پیل یې د اتمي عیسوي پېړۍ څخه ښوول سوئ دئ .

د مهاجرت وروسته موږ ناشناس ډېر کم لیدلی دی، که په افغانستان کې موږ دئ نا راضي کړی وي، نو ډېره عفو او بخښنه ځیني غواړو.

د مقالې عنوان: «ما د پټې خزانې ټیکه نه ده اخستې»
ليکونکی: ميرويس حبيبي (د علامه عبدالحی حبيبي زوی)
د مقالې د لومړي ځل خپرېدنې نېټه :
د ۲۰۲۰ کال د می ۳۱مه نېټه
د مقالې د لومړي ځل خپرېدنې ځای: افغان جرمن آنلاين

د قاموسونه ټکی کام له خوا د دغې موضوع په هکله اضافه سوي لينکونه:
(د لاندنيو ټولو موادو د چاپ حقونه د اړونده حقونو لرونکو سره خوندي دي او دلته د منبعې د يادولو سره تاسو ته وړاندي کيږي.)
۱ ـ * د ډاکټر صاحب محمد صادق فطرت (ناشناس) سره د آغلې منيژه نادري هغه درې مرکې چي په غبرګون کي يې ميرويس حبيبي پورتنۍ مقاله ليکلې:
لومړۍ برخه: (د ۲۰۲۰ کال د اپريل ۲۸مه نېټه)
{source}<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/eRtFf9a4clg" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>{/source}
دويمه برخه: (د ۲۰۲۰ کال د اپريل ۲۹مه نېټه)
{source}<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/me42aN_QYqs" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>{/source}
دريمه برخه: (د ۲۰۲۰ کال د می لومړۍ نېټه)
{source}<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/Jzeyr6mM7i8" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay;
encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
{/source}

۲ ـ ډاکټر صاحب فطرت (ناشناس) «ناشناس: د احمد شاه بابا او پټې خزانې په اړه مې خبرې ناسمې وې» تر عنوان لاندي د بي بي سي د ژورنالست ښاغلي ډاکټر صاحب داؤد اعظمي سره هم يوه مرکه کړې وه، چي پر لاندني لينک اورېدل کيدلای سي. د ۲۰۱۹ کال د اپريل په ۳مه په خپره سوې دغه مرکه کي ډاکټر صاحب فطرت منلي ول چي قضاوت يې غير علمي دی او دا چي پټه خزانه يې ۴۵ کاله تر مخه «سرسرکي» لوستلې وه. (حقونه د بي بي سي سره خوندي دي)
www.https://www.bbc.com/pashto/afghanistan-47808660
{source}<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/i5wTu58Xle8" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>{/source}
۳ ـ په مالمو تلويزيون کي د پټي خزانې په تړاو د استاد هوتک صاحب، استاد سيستاني صاحب، استاد سنګروال صاحب، استاد رشيد صاحب او نورو عالمانو څرګندونې:
{source}<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/1AfdhwPUQPk" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>{/source}

۴ ـ د ډاکټر صاحب فطرت (ناشناس) د کتاب په هکله يوه تلويزيوني مباحثه: (ټول حقونه د اړونده تلويزيون سره خوندي دي)
{source}<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/aTcdDq8aoIQ" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>{/source}

د پټې خزانې په تړاو د ټولو مقالو د ليسټ کتلو لپاره پر لاندني لينک کليک وکړئ:
https://bit.ly/2Urhrwx
د پټي خزانې خطي او نوی چاپ کتاب پر لاندني لينکونو کتلای/ډاونلوډ کولای سئ:
https://bit.ly/2MHJVOh

__________________

 د کاپي کولو په صورت کي د منبع په توګه د قاموسونه ټکی کام نوم او د دغه مطلب/مقالې د بشپړه لينک اضافه کول حتمي دي.
________________

د قاموسونه ټکی کام د ټولو مطالبو ليسټ او لينکونه
________________

هيله ده چي قاموسونه په فيسبوک کي لايک کړئ