نوميالی ليکوال: پروفيسور ولي محمد خان سيال کاکړ
پوهاند سيال کاکړ (په انگرېي: Syal Kakar) د کوټې سيمې يو له لومړنيو ليکوالانو دى چې د پښتو شفاهي ادبياتو پټه خزانه يې رابرسېره کړې ده. پوهاند ولي محمد خان چې د سيال کاکړ په نامه پېژنگلوي لري په ۱۹۳۵ م کال د پښين په سرانانو کې زېږېدلى دى.
زده کړې
لومړنۍ زدکړې يې په خپل کلي او پښين کې ترسره کړې او وروسته د لوړو زدکړو لپاره د کوټې پېښور او د لاهور پنجاب پوهنتون ته تللى دى. پوهاند سيال كاكړ په پارسي، پښتو او اردو ژبو كې د ماسټرۍ ډگرۍ تر لاسه كړې دي، همدارنگه يې د (بي اې) بريليک هم د پنجاب له لايلپور (فيصل اباد) ښاره تر لاسه كړی دی. نوموړى د پښتو تر څنگ په پارسي، اردو، براهوي، انگرېزي او پنجابي ژبو هم ښه پوهېږي او روانې خبرې په كولاى شي.
دندې
په۰ ۱۹۶۴ م کال يې د استاد په توگه پر خپل کار پېل وکړ.نوموړي ولسي پښتو ادبياتو ته بې سارى خدمت کړى.
پښتو ادب کې ونډه
ښاغلي کاکړ د پښتو پر فولکلوري ادب او دغه ډول نورو ادبي برخو کې تر ۳۶ ډېر کتابونه ليکلي دي.دى د کوټې سيمې يو له لومړنيو ليکوالانو دى چې د پښتو شفاهي ادبياتو پټه خزانه يې رابرسېره کړېده .هغه له ژوبه تر بورى او دغه ډول له سيوۍ تر کندهار په لر او بر کې د ولسي ادبياتو ورکه شاعري په خپلو ليکونو کې د تل لپاره ژوندۍ وساتله. هغه تر خپله وسه د پښتنو په لر اوبر کې خوله په خوله ويل شوې لنډۍ، کاکړى غاړې ، ،انگۍ ،متلونه، ساندې ، برغازۍ ،چيغيان راټول کړي او د تاريخ پاڼو کې يې ژوندۍ ساتلي دي.
چاپ شوي آثار
(غاړې) كاكړۍ غاړې او څېړنه
پښتني افكار (پښتو كيسۍ)
سپېڅلي گايونه (متلونه)
چيغيان (د پښتني فولكلور يو ډول)
گراني ملغلري (شعري ټولگه)
پښتني جام (شعري ټولگه)
پښتني فولكلور
ملي دردونه (شعري ټولگه)
غورځنگ (شعري ټولگه)
كاكړۍ (كاكړۍ غاړې)
ترينو (د وڼېڅي لهجې په اړه څېړنه)
ملي ادب (متلونه)
مزارات (د سهېلي پښتونخوا د بېلابېلو سيمو مزارات)
د كسې د لمني پښتو ژورناليزم
پښتني نومونه
پښتو مترادفات
فولكلوري طب
ادبي څېرې (انځوريزه تذكره)
د کسې د لمنې پښتانه ليکوال (ادبي تذكره، دوه ټوكه)
پښتو او پښتانه په سهېلي پښتونخوا كې (دوه ټوكه)
فولكلوري سوغات (د اتڼ نارې)
فولكلوري سندرې
پښتو نكلونه
فولكلوري جواهر (د ښادۍ بدلې)
د كوشنيانو ادب
د كوشنيانو ژبه
انگۍ (د پښتني فولكلور يو لرغونى او په زړه پورې منظوم ډول)
منظومه تذكره
ادبي انځور (مقالې)
سنگر (شعري ټولگه)
كاكړي (د كاكړۍ لهجې په اړه څېړنه)
نثري انځور (مقالې)
پخوانۍ غاړې (ازادې غاړې)
غوره انځور (شعري ټولگه)
گنجينه ادب فارسى (فارسي مقالې)
خزينه دانش (فارسي مقالې)
زرين انځور (مقالې)
د کاپي کولو په صورت کي د منبع په توګه د قاموسونه ټکی کام نوم او د دغه مطلب/مقالې د بشپړه لينک اضافه کول حتمي دي.
________________
د قاموسونه ټکی کام د ټولو مطالبو ليسټ او لينکونه
________________
